Название: Kniaziowie, krolowie, carowie... Tytuly i nazwy wladcow slowianskich we wczesnym sredniowieczu
Автор: Piotr Boron
Издательство: Wydawnictwo Uniwersytetu slaskiego
Год: 2010
Формат: pdf+djvu
Страниц: 328
Размер: 13.5 Мб
Язык: польский
Praca poswiecona jest tytulom i nazwom wladcow slowianskich, uzywanym we wczesnym sredniowieczu. Omowione zostaly zarowno nazwy wlasne, rdzennie slowianskie, jak i nazwy przejete z innych jezykow, w tym przede wszystkim z greckiego oraz laciny. Przedstawiono zwyczaje tytulatury wladczej dla terenow calej Slowianszczyzny. Analizie poddano tytulature uzywana w okresie wczesnego sredniowiecza, czyli do konca XII wieku. Pierwszy rozdzial dotyczy tytulow przejetych z kregu kultury bizantynskiej - przede wszystkim tytulu archonta oraz tytulu cesarskiego. W drugim rozdziale omowiony zostal najpowszechniej wystepujacy rdzenny termin okreslajacy wladce, czyli tytul kniazia i wszystkie jego formy pochodne. Kolejny rozdzial poswiecony jest tytulowi krola - rex. Autor przedstawil wiele sytuacji uzywania tego terminu przez wladcow slowianskich we wczesnym sredniowieczu, uznajac, ze dopiero od poczatku XI wieku ustalil sie zwyczaj odnoszenia tytulu "rex" tylko do wladcow koronowanych i namaszczonych. Opowiedzial sie za czesta wsrod lingwistow teza o pochodzeniu slowianskiego "krol" od imienia Karola Wielkiego. Czas wprowadzania tego terminu autor przesunal jednak na poczatek XI wieku i laczyl z ideologia cesarska czasow ottonskich, szczegolnie Ottona III. Rozdzialy czwarty i piaty poswiecone zostaly rzadziej wystepujacym terminom okreslajacym wladce, takim jak zupan, gospodzin, kagan, wladyka, ban i tym podobne.
Autor staral sie pokazac, jak wraz z przyjmowaniem nowych zwyczajow z kregu kultury bizantynskiej i zachodnioeuropejskiej zmienialy sie zwyczaje nazywania i tytulowania. Slowianscy wladcy przejmujac nowa symbolika wladzy, przejmowali takze nowe tytuly, majace najczesciej na celu ukazywanie nowej pozycji panujacego. Aby przejrzyscie ukazac zmiany w tytulaturze wladczej oraz w pelni udokumentowac zawarte w pracy tezy, wzbogacono ja o zestawienie wszystkich wystepujacych we wczesnym sredniowieczu wladcow slowianskich oraz uzywanych do ich nazwania badz w ich tytulaturze tytulow.